Tại sao lại xảy ra lỗi của con người?

Để đưa ra những cách bảo đảm an toàn từ việc ngăn chặn lỗi con người mắc phải, đầu tiên hãy xem xét những nguyên nhân sâu xa dẫn đến lỗi của con người.

【１】12 Danh mục Lỗi của Con người

(Tài liệu tham khảo * 3)

Theo Motoya Takagi (Viện Y tế và An toàn Lao động Quốc gia Nhật Bản), lỗi của con người có thể được phân thành 12 danh mục như mô tả dưới đây.

Từ danh mục 1 đến 12, có trường hợp nào mà bạn nhận thấy đã thực sự ảnh hưởng đến riêng mình?
Ngay cả những sai lầm, vốn có xu hướng được gộp vào danh mục “lỗi do bất cẩn”, cũng xuất phát từ một loạt nguyên nhân khi xét xâu xa.
Bây giờ, hãy nhìn hết từ danh mục 1 cho đến danh mục 12, trong đó chia sẻ những trường hợp ví dụ về các tai nạn tại công trường xây dựng trong quá trình chúng ta phân tích.

Danh mục 1　　Sự Thiếu Hiểu biết, Thiếu Kinh nghiệm, Không quen thuộc

・Những công nhân chưa quen thuộc với một nhiệm vụ nào đó sẽ không biết những hiểm họa ẩn đằng sau nhiệm vụ này
・Ngay cả những công nhân nhiều kinh nghiệm cũng không thể lường trước hết những nguy cơ khi thực hiện một nhiệm vụ lần đầu hoặc thực hiện một thời gian ngắn sau khi được giao làm việc tại một khu công trường.

Vào ngày làm việc đầu tiên, một công nhân hỗ trợ dựng khung cho một tòa nhà mà chưa qua khóa huấn luyện cho người mới vào công trường. Anh bị rơi xuống cùng một tấm ván giàn giáo không an toàn dẫn đến tử vong.

Danh mục 2　　Coi nhẹ Rủi ro/Đã Quen với Rủi ro

・Có hành vi không an toàn mặc dù nhận thức được các rủi ro và mắc lỗi

Khi đang lắp ráp giàn giáo ba tầng, một công nhân bị mất thăng bằng và rơi xuống mà không có dây đai an toàn, anh ta nghĩ rằng độ cao đó sẽ không gây nguy hiểm cho mình.

Danh mục 3　　Thiếu Chú ý

・Tập trung vào một nhiệm vụ và mất nhận thức về những thứ khác
・Bị phân tâm và không thể tập trung vào một nhiệm vụ vì công việc thay đổi từ ngày này qua ngày nọ

Khi đang thực hiện công việc với điện có mặc đồ bảo hộ, một công nhân va chạm lưng với một bộ phận có điện sạc, khiến anh bị điện giật.

Danh mục 4　　Thiếu Liên lạc Trao đổi Thông tin

・Lỗi xảy ra do các hướng dẫn an toàn không được trao đổi đúng cách
・Hạng mục này bao gồm: không cung cấp hướng dẫn an toàn cần thiết, hướng dẫn mơ hồ, hướng dẫn không đúng trọng tâm, công nhân không lắng nghe hướng dẫn và công nhân không hiểu được hướng dẫn.

Trong khi đang lắp ráp giàn giáo gần một dây điện cao thế, một công nhân đang thực hiện nhiệm vụ không liên quan đến điện bị tiếp xúc nhầm với dây điện cao thế và bị điện giật

Danh mục 5　　Sai sót của Nhóm

・Lỗi xảy ra khi thời hạn xây dựng gấp rút và toàn bộ công trường có bầu không khí “Tiến độ là ưu tiên hàng đầu, an toàn chỉ đứng thứ hai.”

Khi đang thực hiện một công việc gấp rút, một nhóm gắng sức làm việc cả trên và dưới một giàn giáo. Trong lúc đó, một người thợ ở trên vô ý làm rơi một công cụ, khiến nó rơi xuống đụng phải và làm bị thương người thợ làm phía dưới.

Danh mục 6　　Bản năng Đi tắt/Bỏ qua

・Có hành vi không an toàn do ưa chuộng hiệu quả và bỏ qua bất kỳ quy trình rườm rà nào.

Trên đường đi đến sân để vật liệu, một người thợ đi qua một dầm hỗ trợ giúp đi tắt nhanh hơn so với bất kỳ lối đi an toàn nào. Anh đã nhầm lẫn và bị ngã.

Danh mục 7　　Bản năng Hành vi theo Tình huống

・Bản năng tập trung sự chú ý vào một điểm duy nhất trong chốc lát và hành động mà không lưu tâm đến bối cảnh xung quanh.

Trong khi đang làm việc trên một chiếc thang đứng, một người thợ cúi về phía trước để giữ tấm bảng anh đang giữ trong tay không bị rơi. Anh bị mất thăng bằng và ngã, đầu bị dốc xuống trước.

Danh mục 8　　Hoảng loạn

・Khi bạn cực kỳ ngạc nhiên hay hoảng loạn, bộ não của bạn không thể hoạt động đúng đắn và bạn mất khả năng bình tĩnh thực hiện các hành động thích hợp để giữ an toàn.

Khi đang đục bê tông, một người thợ trở nên hoảng hốt khi anh ta không nhấn được nút dừng trên búa khoan do đang mang găng tay chống sốc. Anh ta bị thương khi máy khoan di chuyển về phía mình.

Danh mục 9　　Nhận định sai

・Không thấy hoặc nghe được tín hiệu hoặc hướng dẫn, dẫn đến ngộ nhận

Một người thợ đi dọc một giàn giáo, nhận định nhầm là nó có tấm ván giàn giáo trong khi thực sự là không có, khiến anh bị rơi khỏi giàn giáo.

Danh mục 10　Suy giảm Chức năng ở Lứa tuổi từ Trung niên đến Cao niên

・Làm việc mà không nhận thức được khả năng thể chất của bạn đã suy giảm dẫn đến mắc lỗi

Không nhận thức được sự suy giảm về khả năng thể chất, một người thợ tiếp tục làm công việc đòi hỏi ông phải mang vác vật nặng, tạo sức nặng lên phần lưng dưới của mình, dẫn đến bị đau lưng.

Danh mục 11　Mệt mỏi, v.v.

・Mọi người trở nên dễ mắc lỗi khi họ mệt mỏi
・Làm việc trong điều kiện khắc nghiệt, chẳng hạn như giờ làm việc kéo dài hoặc làm việc dưới ánh nắng hè nực nội khiến những người thợ dễ bị mệt mỏi hơn.

Một người thợ bị mệt mỏi do phải đáp ứng hạn chót của một dự án xây dựng. Anh đang lái xe công ty để trở về văn phòng từ công trường làm việc thì bị đụng đầu xe với một chiếc xe khách khi băng qua đèn vàng nhấp nháy, khiến anh bị thương.

Danh mục 12　Giảm Tỉnh táo Do Công việc Đơn điệu, v.v.

・Sự tỉnh táo bị giảm sút khi người ta tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ đơn điệu, lặp đi lặp lại, khiến họ dễ mắc lỗi.

Trong khi đang buộc lại một số lượng lớn thanh cốt thép, một người thợ bị mất thăng bằng. Sàn nhà nơi người thợ bị ngã ngửa xuống có lót các thanh nối. Chân của người thợ bị chạm vào chúng và bị thương.

【２】Ngoài ra, hãy nhìn vào những nguyên nhân tiềm ẩn.

Có thể nói, 12 danh mục lỗi của con người là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến lỗi của con người. Tuy nhiên, cũng có các trường hợp trong đó có các nguyên nhân khác (nguyên nhân tiềm ẩn) gây nên những nguyên nhân trực tiếp.

Chẳng hạn, trên đường đi đến khu vực để vật liệu, một người thợ đi qua dầm hỗ trợ để đi tắt đoạn đường ngắn hơn so với các lối đi an toàn và vô tình rơi xuống. Nguyên nhân trực tiếp là bản năng đi tắt/bỏ sót. Trên hết, khi tìm hiểu lý do người thợ phạm phải một hành vi không an toàn do bản năng đi tắt/bỏ sót, ta có thể thấy rõ những nguyên nhân tiềm tàng như phải đi hướng khác khi sử dụng lối đi an toàn, vội vàng do không thiết lập khung thời gian, và thất bại trong việc thiết lập đủ số lối đi an toàn do ngân sách đảm bảo an toàn hạn hẹp.

Trong trường hợp như thế này, phải nghĩ đến các biện pháp an toàn như tăng cường huấn luyện để nâng cao nhận thức của nhân công về an toàn khi xét đến những nguyên nhân trực tiếp về lỗi của con người. Khi xét đến các nguyên nhân tiềm tàng, có thể nhận diện các biện pháp an toàn như rà soát các lối đi an toàn có được thiết lập chưa, tăng số nhân công và tăng ngân sách để đảm bảo an toàn.

Khi tập trung vào cả nguyên nhân trực tiếp lẫn những nguyên nhân tiềm ẩn, chúng ta có thể khám phá ra thêm nhiều biện pháp an toàn hiệu quả ngăn chặn lỗi của con người.

（Tài liệu tham khảo *３,*４,*５）